قۇرئان كەرىم 94-بەتنىڭ تەپسىر تەرجىمىسى
سۈرە نىسا 95-ئايەتتىن، 100-ئايەتكىچە
(«تەپسىرۇل مۇيەسسەر» دىن مۇجتەھىدلەر پەتىۋالىرى تورى تەرجىمە قىلدى)
[4:95] ئۆزۈرلۈك كىشىلەردىن باشقا، ئاللاھ يولىدىكى جىھادتىن قېلىپ قالغانلار بىلەن ئاللاھ يولىدا مېلى ۋە جېنى ئارقىلىق جىھاد قىلغانلار باراۋەر ئەمەس. ئاللاھ تائالا جىھاد قىلغۇچىلارنى جىھادقا چىقماي ئولتۇرۇپ قالغانلاردىن ئۈستۈن قىلدى ۋە جەننەتتىكى دەرىجىلىرىنى ئۈستۈن قىلدى. ئاللاھ ماللىرى ۋە جانلىرى ئارقىلىق جىھاد قىلغۇچىلارغىمۇ، جىھادقا چىقالمىغان ئۆزۈرلۈك مۆمىنلەرگىمۇ ھەق يولىدا سەرپ قىلغان پىداكارلىقلىرى سەۋەبلىك جەننەتنى ۋەدە قىلدى. شۇنداقلا، ئاللاھ جىھاد قىلغانلارغا بۈيۈك مۇكاپات بېرىش ئارقىلىق ئۇلارنى جىھادقا چىقمىغانلاردىن ئۈستۈن قىلدى.
[4:96] بۇ بۈيۈك مۇكاپاتلار ـــ ئاللاھ تائالا تەرىپىدىن ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلغان تاللانغان بەندىلەرگە مەخسۇس بولغان جەننەتتىكى يۈكسەك دەرىجىلەر، جىھاد قىلغۇچىلارنىڭ گۇناھلىرىنىڭ مەغفىرەت قىلىنىشى ۋە ئاللاھنىڭ چەكسىز نېئمىتىگە ئېرىشىدىغان بۈيۈك رەھمەت قاتارلىقلاردىن ئىبارەت. ئاللاھ تەۋبە قىلىپ ئۆزىگە يۈزلەنگۈچى بەندىلەرنى بەكمۇ مەغفىرەت قىلغۇچىدۇر؛ ئۆزىگە ئىتائەت قىلىپ، ئۆز يولىدا جىھاد قىلغۇچىلارغا نىسبەتەن بەكمۇ مېھرىباندۇر.
[4:97] پەرىشتىلەر ھىجرەتنى تەرك ئېتىپ، كۇفۇر دىيارىدا ياشاش بىلەن ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغانلارنىڭ جېنىنى ئالىدىغاندا ئۇلارنى ئازارلاش يۈزىسىدىن:«دىنىڭلار جەھەتتە قانداق ھالەتتە ئىدىڭلار؟» دەپ سورايدۇ. ئۇلار:«بىز يۇرتىمىزدا ئاجىز ۋە چارىسىز ئىدۇق؛ ئۈستىمىزدىكى زۇلۇم ۋە بېسىمنى يوق قىلىشتىن ئاجىز ئىدۇق» دەيدۇ. پەرىشتىلەر ئۇلارغا تاپا-تەنە قىلىپ:«ئۆز يۇرتۇڭلاردىن چىقىپ، دىنىڭلاردىن خاتىرجەم بولالىغۇدەك باشقا بىر يۇرتقا ھىجرەت قىلغان بولساڭلار، ئاللاھنىڭ زېمىنى كەڭرى ئەمەسمىدى؟» دەيدۇ. مانا بۇنداق كىشىلەرنىڭ بارىدىغان يېرى جەھەننەمدۇر. جەھەننەم نېمىدېگەن يامان جاي!
[4:98] ئۆزلىرىگە كېلىۋاتقان زورلۇق-زۇمبۇلۇق ۋە زۇلۇمنى يوقىتىشقا كۈچى يەتمىگەن، شۇنداقلا ئۆزلىرىنى بۇ خىل قىيىنچىلىقتىن قۇتقۇزۇشقا بىرەر چارە ۋە چىقىش يولى تاپالمىغان ئاجىز ئەرلەر، ئاجىز ئاياللار ۋە بالىلار ئەيىپلەنمەيدۇ؛ (ھىجرەت قىلالماسلىقتىن ئىبارەت) بۇ قىلمىشى ئۈچۈن جازالانمايدۇ.
[4:99] ئاللاھ تائالانىڭ مەغفىرەت قىلىشى ئۈمىد قىلىنغان كىشىلەر مانا مۇشۇنداق زەئىپ ۋە چارىسىز كىشىلەردۇر. چۈنكى، ئاللاھ تائالا ئۇلارنىڭ ئەھۋالىنىڭ ئەسلى ماھىيىتىنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇر. ئاللاھ بەكمۇ مەغفىرەت قىلغۇچىدۇركى، ئۇلارنىڭ يامانلىقلىرىنى ئەپۇ قىلىدۇ ۋە ياپىدۇ.
[4:100] قېچىپ دىنىنى قۇتقۇزۇش، ئاللاھنىڭ نېئمىتىگە ئېرىشىش ۋە ئاللاھنىڭ دىنىغا ياردەم بېرىش ئۈچۈن شىرك دىيارىدىن چىقىپ ئىسلام دىيارىغا ھىجرەت قىلىپ ماڭغان كىشى ـــ كۆچۈپ بارغان يېرىدە يەرلىشىدىغان، كۈچلىنىشىگە ۋە دۈشمىنىنىڭ خار بولىشىغا ۋەسىلە بولىدىغان بىر تۈركۈم جەھەتلەردە ئۆزىگە پايدىلىق بولغان جاينى ۋە مول رىزق بىلەن ياشاش ئىمكانىنى چوقۇم تاپىدۇ. ئاللاھنىڭ ۋە رەسۇلىنىڭ دىنىغا ياردەمچى بولۇش، شۇنداقلا ئاللاھنىڭ سۆزىنى ئۈستۈن قىلىش مەقسىتىدە ھىجرەت قىلىپ ئۆيىدىن چىققان، ئاقىۋەتتە مەقسىدىگە يېتەلمەستىن يول ئۈستىدە ۋاپات تاپقان كىشىنىڭ ئەمەللىرىنىڭ مۇكاپاتىنى بېرىش ـــ ئاللاھنىڭ لۇتفى ۋە ئىھاسىنى يۈزىسىدىن ــــ ئاللاھنىڭ ئۈستىدىكى ھەقتۇر. ئاللاھ بەندىلىرىنى بەكمۇ مەغفىرەت قىلغۇچى، ناھايىتى مېھرىبان زاتتۇر.
[4:101] ئى مۆمىنلەر! ئاللاھنىڭ مۈلكى بولغان يەر يۈزىدە سەپەر قىلغان چېغىڭلاردا، ئەگەر كاپىرلارنىڭ سىلەرگە ناماز ئوقۇۋاتقان ھالىتىڭلاردا ھۇجۇم قىلىشىدىن قورقساڭلار نامازنى قىسقارتىپ ئوقۇشتا سىلەرگە ھېچبىر گۇناھ ۋە ۋابال بولمايدۇ.
مۇسۇلمانلارنىڭ ئىسلامنىڭ دەسلەپكى چاغلىرا قىلغان سەپەرلىرىدە يۇقارقىدەك خەتەرلەر مەۋجۇت ئىدى. ئايەتتىكى بۇ خۇسۇس مۇشۇ ھەقتە نازىل بولغان. سەپەردە نامازلارنىڭ قىسقارتىلىپ ئوقۇلۇشى خاتىرجەم ھالەتتىمۇ، قورقۇنچ ھالىتىدىمۇ ئوخشاشلا كۈچكە ئىگە بولغان رۇخسەتتۇر.
شۈبىھسىزكى كاپىرلار سىلەرگە بولغان دۈشمەنلىكىنى ئوچۇق-ئاشكارا نامايان قىلماقتا. شۇنداق ئىكەن، ئۇلاردىن ھېزى بولۇڭلار. (تەپسىرۇل مۇيەسسەر: سۈرە نىسا، 101-ئايەتنىڭ تەپسىرى)
مۇناسىۋەتلىك كەلىمىلەر: * تەپسىر بەغەۋى تەپسىر ئىبنى كەسىر تەپسىر تەبەرى تەپسىر جالالئەين تەپسىر مۇنىير تەپسىر سەئدى تەپسىرۇل مۇيەسسەر
* بەغەۋىي تەپسىرى ئىبنى كەسىر تەپسىرى تەبەرى تەپسىرى جالالئەين تەپسىرى سەئدى تەپسىرى