ئىمام نەۋەۋى: جانلىقنىڭ رەسىمىنى سىزىش چوڭ گۇناھتۇر
«فۇرقان دەئۋەت مەركىزى» تەرجىمە قىلىپ تارقاتتى
ئابدۇللاھ ئىبنى مەسئۇد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: مەن پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەمنىڭ «شۈبھىسىزكى، قىيامەت كۈنى ئاللاھنىڭ دەرگاھىدا ئەڭ قاتتىق جازالىنىدىغانلار جانلىقنىڭ رەسىمىنى سىزىدىغان ياكى ھەيكىلىنى ياسايدىغانلاردۇر.» دېگەنلىكىنى ئاڭلىدىم. (بۇخارى 5950)
نافىئتىن بايان قىلىنىدۇ، ئابدۇللاھ ئىبنى ئۇمەر رەسۇلۇللاھنىڭ ئۆزىگە مۇنداق دېگەنلىكىنى ئېتقان:«شۈبھىسىزكى، بۇ سۈرەتلەرنى سىزغانلار قىيامەت كۈنى جازاغا ئۇچرايدۇ. ئۇلارغا (مەسخىرە يۈزىسىدىن) ‹سىزغا رەسىمىڭلارغا جان كىرگۈزۈڭلارچۇ قېنى› دېيىلىدۇ.»(بۇخارى 5951)
سەئد ئىبنى ئەبۇ ھەسەندىن مۇنداق رىۋايەت قىلىنىدۇ: مەن ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ بىلەن ئولتۇرغان ئىدىم، بىرەيلەن كىرىپ ئۇنىڭغا مۇنداق دېدى:«ئى ئابباسنىڭ ئاتىسى! مەن قولۇمدىكى ھۈنىرىمگە تايىنىپ تۇرمۇشۇمنى قامدايمەن، مەن رەسىم سىزىمەن» دېدى. ئىبنى ئابباس ئۇنىڭغا، مەن ساڭا پەقەت رەسۇلۇللاھتىن ئاڭلىغان مۇنۇ ھەدىسنى سۆزلەپ بېرەي. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم مۇنداق دېگەن:«كىمكى جانلىقنىڭ رەسىمىنى سىزىدىكەن ياكى ھەيكىلىنى ياسايدىكەن، قىيامەت كۈنى تاكى ئۇ سىزغان رەسىمىگە جان كىرگۈزگەنگە قەدەر ئاللاھ ئۇنى ئازابلايدۇ. ھالبۇكى، ئۇ سىزغان رەسىمىگە ياكى ياسىغان ھەيكىلىگە ھەرگىزمۇ جان كىرگۈزەلمەيدۇ.» بۇنى ئاڭلاپ ھېلىقى كىشى ئاھ چەكتى ۋە چىرايى تاتىرىپ كەتتى. بۇنىڭ بىلەن ئىبنى ئابباس ئۇنىڭغا:«ۋاي ساڭا! ئەگەر سەن رەسىم سىزىش خىيالىڭدا چىڭ تۇرساڭ، دەرەخلەرنى ۋە باشقا جانسىز نەرسىلەرنى سىزىشىڭنى بۇيرۇيمەن» دېگەن. (بۇخارى 2225)
ئىمام ئىبنى ھەجەر فەتھۇل بارىدا مۇنداق دېگەن: «شۈبھىسىزكى، قىيامەت كۈنى ئاللاھنىڭ دەرگاھىدا ئەڭ قاتتىق جازالىنىدىغانلار جانلىقنىڭ سۈرىتىنى سىزىدىغان، ھەيكىنى ياسايدىغانلاردۇر.» دېگەن بۇ ھەدىس جانلىقنىڭ رەسىمىنى سىزغان كىشىگە بېرىلىدىغان ئازابنىڭ فىرئەۋن خانىدانىغا تەۋە كىشىلەرگە بېرىلىدىغان ئازابتىنمۇ قاتتىق ئىكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ. ئاللاھ قۇرئاندا مۇنداق دېگەن:«فىرئەۋنى خانىدانىنى ئەڭ قاتتىق ئازابقا تاشلاڭلار.»
ئىمام نەۋەۋى مۇنداق دېگەن: ئىلىم ئەھلى مۇنداق دېگەن: جانلىققا سۈرەت ياكى شەكىل بېرىش قاتتىق ھارام ۋە چوڭ گۇناھلار جۈملىسىدىن. چۈنكى، جانلىققا جانلىققا سۈرەت ياكى شەكىل بەرگۈچى توغرۇلۇق ھەدىستە ئېغىر تەھدىت (يەنى قىيامەت كۈنىدىكى قاتتىق ئازاب) بايان قىلىنغان. جانلىققا جانلىققا سۈرەت ياكى شەكىل بەرگۈچى جانلىقنىڭ رەسىمىنى ياكى شەكلىنى مەيلى ئۇنى خورلاش، ھاقارەت قىلىش ئۈچۈن سىزغان ياكى ياسىغان بولسۇن، مەيلى باشقا مەقسەدتە سىزغان ياكى ياسىغان بولسۇن، قىلمىشى بەرىبىر چوڭ گۇناھ ھېسابلىنىدۇ. كىشىنىڭ جانلىقنىڭ رەسىمىنى سىزىشى ياكى ھەيكىلىنى ياسىشى ھەر قانداق ئەھۋالدا ھارام. سىزغان رەسىمى مەيلى كىيىمدە، مەيلى سېلىنچا، مەيلى دىرھەم، مەيلى دىنار، مەيلى پارچە پۇل، مەيلى ساقلاش ئەسۋابلىرى، مەيلى باشقا نەرسە ئۈستىدە بولسۇن بەرىبىر ھارامدۇر. جانسىز نەرسىلەرنىڭ رەسىمىنى سىزىش ھارام ئەمەس (رۇخسەت).