«لائىلاھە ئىللەللاھ» دېگەن، ئەمما بەش ۋاخ ناماز ئوقۇمىغان كىشى جەننەتكە كىرەمدۇ؟
پەتىۋا بەرگۈچى: ئەللامە سالىھ فەۋزان ھافىزەھۇللاھ
سوئال: پەزىلەتلىك شەيخ، ئاللاھ سىلىگە تەۋپىق ئاتا قىلغاي. سوئال سورىغۇچى كىشى رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەمنىڭ «كىمكى چىن قەلبىدىن ئىشىنىپ تۇرۇپ ئىخلاس بىلەن لائىلاھە ئىللەللاھ دېسە جەننەتكە كىرىدۇ» دېگەن ھەدىسى ھەققىدە «ناماز ئوقۇماستىن لائىلاھە ئىللەللاھ دېگەن كىشى مۇشۇ ھەدىستە دېيىلگەن جەننەتكە كىرگۈچىلەر قاتارىدىن بولالامدۇ؟» دەپ سوراۋاتىدۇ.
جاۋاب: بەش ۋاخ نامازنى مۇكەممەل رەۋىشتە، ئۆز ۋاقتىدا ئادا قىلمايدىغان كىشىنىڭ تىلىدا «لائىلاھە ئىلاھە ئىللەللاھ» دەپ قويۇشى ئۇنىڭغا ھېچبىر پايدا بەرمەيدۇ. سوئالدا تىلغا ئېلىنغان ھەدىس ھاياتىنىڭ ئاخىرىدا «لائىلاھە ئىللەللاھ» دەپ ئىمان ئېيتىپ ئۆلۈپ كەتكەن كىشى ئۈچۈندۇر. ھاياتىنىڭ ئاخىرىدا ئىمان ئېيتىپ «لائىلاھە ئىللەللاھ» دېگەن كىشى مۇشۇ تەۋھىد كەلىمىسى ئارقىلىق جەننەتكە كىرىدۇ.
ھالبۇكى، تىلىدا «لائىلاھە ئىللەللاھ» دەپ قويۇپ، ئەمەلىيىتىدە «لائىلاھە ئىللەللاھ»نىڭ بىرىنچى دەرىجىلىك شەرتى بولغان نامازنى تەرك ئەتكەن كىشىگە «لائىلاھە ئىللەللاھ» پايدا بەرمەيدۇ.
— مۇجتەھىد تورى تەرجىمە قىلىپ تارقاتتى
ئەسكەرتىش: (1) بۇ ئىسلام يۇرتىدا تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان ياكى ناماز ئوقۇمىغان كىشىنىڭ كاپىر بولىدىغانلىقى ھەققىدىكى ئېنىق ئىلىم يېتىپ كەلگەن تۇرۇپ بەش ۋاقىت نامازنى ئۆز ۋاقتىدا مۇكەممەل ئوقۇمىغان كىشى ئۈچۈندۇر. ئىسلام يۇرتلىرىدىن ئۇزاق يەرلەردە ياشاپ، ياكى ئاتاقتا ئىسلام يۇرتى ئاتالسىمۇ، «لائىلاھە ئىللەللاھ» دەپ قويساقلا مۇسۇلمان بولىمىز دەپ قارايدىغان كىشىلەر ئارىسىدا ياشاپ، بۇنىڭ ھەقىقىتى ھەققىدە، بەش ۋاخ نامازنى تەرك ئېتىشنىڭ چوڭ كۇفۇر ئىكەنلىكى توغرۇلۇق ئېنىق ئىلىم يېتىپ كەلمىگەن كىشى ئاللاھقا رەسۇلۇللاھقا ۋە قىيامەت كۈنىگە ئىمان ئېيتقان بولسا، ئاللاھقا شىرك كەلتۈرمىگەن، رەسۇلۇللاھنىڭ پەيغەمبەرلىكىنى ۋە سەھىھ سۈننىتىنى تەستىقلاپ، قوبۇل قىلغان بولسا، ئەمما بەش ۋاقىت ناماز ئوقۇماسلىقنىڭ كىشىنى كاپىر قىلىۋېتىدىغانلىقى ھەققىدىكى ئېنىق بىلىم ئۆزىگە يەتكمىگەن بولسا، ئىسلام ئۆلىمالىرىدىن ھېچكىم بۇنداق كىشىنى كېسىپلا كاپىر دېگەن ئەمەس، ئەللامە سالىھ فەۋزانمۇ شۇنىڭ ئىچىدە. ئىسلام ئۆلىمالىرى بۇ خىلدىكى جاھالەتنىڭ ئۆزۈر ئىكەنلىكىنى بايان قىلىشقان. پەتىۋادا سۆزى بولۇنغان، لائىلاھە ئىللەللاھ پايدا بەرمەيدىغان كىشى ئىسلام يۇرتىدا ياشايدىغان ياكى دارۇل كۇفۇردا ياشىسىمۇ بەش ناماز ئوقۇشنىڭ پەرزلىكى، ئوقۇماسلىقنىڭ كۇفۇرلۇق ئىكەنلىكى ھەققىدىكى ئىلىم يېتىپ كەلگەن كىشىدۇر. ئۆلىمالار كىشىگە قۇرئاننىڭ يېتىپ كەلگەنلىكىنى ئۇنىڭغا ئومۇمىي مەنەدا دەلىلنىڭ يېتىپ كەلگەنلىكى دەپ قارايدۇ. قولىدا\ كىتاب ئىشكاۋىدا\ مەسجىدتە قۇرئان (ئەرەپ بولمىغان ياكى ئەرەپچە بىلمەيدىغان بولسا قۇرئاننىڭ توغرا تەرجىمە تەپسىرى) تۇرۇپ، ماڭا دەلىل يېتىپ كەلمىدى دېيىشنىڭ يالغانچىلىق ئىكەنلىكىنى بايان قىلىشىدۇ.
ئەسكەرتىش (2): بەش ۋاخ نامازنى ئوقۇمىغۇچى كاپىر بولامدۇ يوق؟ مەسىلىسىدە ئىسلام ئۆلىمالىرى بىر-بىرىگە ئوخشىمايدىغان ئىككى خىل ھۆكۈم بەرگەن بولۇپ، بىر گۇرۇپ ئىسلام ئۆلىماسى نامازنىڭ پەرزلىكىنى ئېتىراپ قىلغان بولسىمۇ، ھورۇنلۇق قىلىپ ناماز ئوقۇمىغۇچىنى كاپىر بولمايدۇ دەپ قارىغان. يەنە بىر گۇرۇپ ئىسلام ئۆلىماسى نامازنىڭ پەرزلىكىنى ئېتىراپ قىلغان بولسىمۇ، ھورۇنلۇق قىلىپ ناماز ئوقۇمىغان كىشى كاپىر بولىدۇ دەپ ھۆكۈم بەرگەن. بۇ توغرا ھۆكۈمدۇر. ئاللاھ ئىنسانلارنى ۋە جىنلارنى ئۆزىگە ئىبادەت قىلىش ئۈچۈن ياراتقان بولۇپ، ئاللاھقا قىلىنىدىغان ئىبادەتلەرنىڭ ئەڭ ئۈستىنى ۋە ئەڭ مۇھىمى بەش ۋاخ نامازدۇر. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم «كىشى بىلەن كۇفۇر ۋە شىرىك ئوتتۇرىسىدىكى پەرق نامازدۇر، كىمكى ناماز ئوقۇمىسا كاپىر بولىدۇ» دېگەن. تابىئىن ئىمام ئابدۇللاھ ئىبنى شەقىق ئەلئۇقەيلى رەھىمەھۇللاھ «ساھابىلەر نامازنى تاشلاشتىن باشقا پەرزنى تاشلاشنى كاپىرلىق سانىمايتتى» دېگەن. بۇ ھەقتە نەچچىلىگەن سەھىھ ھەدىسلەر كەلگەن. كىشىنىڭ بەش ۋاخ نامازنى ھورۇنلۇق قىلىپ ئوقۇماسلىق ھوقۇقى يوق. ئىسلام ئۆلىمالىرى ئارىسىدىكى سەھىھ دەلىللەرگە ئەڭ ئۇيغۇن، دەلىلى ئەڭ كۈچلۈك قاراش بەش ۋاخ نامازنى ھورۇنلۇق قىلىپ ئوقۇمايدىغان كىشىنىڭ كاپىر بولىدىغانلىقىدۇر.
ئەسكەرتىش (3): ئۆزىنىڭ ياكى باشقىلارنىڭ ناماز ئوقۇش مەجبۇرىيىتى يوق دەپ ئېتىقاد قىلىدىغان كىشىنىڭ كاپىر ئىكەنلىكىگە بارچە ئىسلام ئۆلىمالىرى ئىتتىپاققا كەلگەن بولۇپ، بۇ نامازنىڭ پەرزلىكىنى ئىنكار قىلغانلىقتۇر. نامازنىڭ پەرزلىكىنى ئىنكار قىلغان كىشى بارچە ئىسلام ئۆلىمالىرىنىڭ ئىتتىپاقى بويىچە كاپىردۇر. بۇ جەھەتتە باشقىچە پىكىردە بولغان بىرمۇ ئىسلام ئۆلىماسى يوق.