ئاللاھ قۇرئاندا مۇنداق دەيدۇ:
إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ (17)
بىرى ئىنساننىڭ ئوڭ تەرىپىدە، بىرى ئىنساننىڭ سول تەرىپىدە (ھېچبىر زامان ئىنساندىن ئايرىلماي) ئۇنى كۆزىتىپ تۇرىدىغان1 (ۋە قىلغان ھەر بىر ئىشىنى، ئېيتقان ھەر بى سۆزىنى خاتىرلەپ تۇرىدىغان2) ئىككى پەرىشتە بار.
مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ (18)
ئىنسان قانداقلا بىر سۆزنى قىلسا، ئۇنىڭ يېنىدا ئۇنى كۆزىتىپ تۇرىدىغان، ئىنساندىن ئەسلا ئايرىلمايدىغان2 (بۇ ئىككى) پەرىشتە ھازىر ھالەتتە (ئېيتقانلىرىدىن بىر ھەرپنىمۇ چۈشۈرۈپ قويماي خاتىرىلەپ1) تۇرىدۇ.
— سۈرە قاف 17-،18-ئايەتلەر
ئىمام ئىبنى كەسىر رەھىمەھۇللاھ بۇ ئايەتنىڭ تەپسىرىدە مۇنۇ نەقىللەرنى كەلتۈرگەن:
ئابدۇللاھ ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ شاگىرتى، بۈيۈك تابىئىن مۇپەسسىر ئالىم ئەلى ئىبنى ئەبۇ تەلھە — ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇنىڭ بۇ ئايەت ھەققىدە مۇنداق دېگەنلىكىنى نەقىل قىلغان: پەرىشتە ئىنساننىڭ مەيلى ياخشىلىق تۈرىدىن، مەيلى يامانلىق تۈرىدىن سۆزلىگەن ھەر قانداق سۆزىنى يازىدۇ. ھەتتا ئۇنىڭ «يېدىم، ئىچتىم، كەلدىم، كەتتىم، كۆردۈم…» دېگەن سۆزلىرىنىمۇ خاتىرىلەپ ماڭىدۇ. ئاقىۋەتتە، ھەر پەيشەنبە كۈنى پەرشىتىلەر ئىنساننىڭ ئەمەل دەپتىرىدىكى سۆزلىرىنى تەكشۈرۈپ چىقىپ، ياخشىلىق تۈرىدىكى ۋە يامانلىق تۈرىدىكى سۆزلىرىنى قالدۇرۇپ قويۇپ، باشقا (مۇباھ) سۆزلىرىنى ئۇنىڭ ئەمەل دەپتىرىدىن ئۆچۈرىۋېتىدۇ. ئاللاھ سۇبھانەھۇ ۋەتائالا مۇنۇ سۆزىدە مۇشۇ ئىشنى بايان قىلغان: «ئاللاھ خالىغىنىنى ئۆچۈرىدۇ، خالىغىنىنى قالدۇرۇپ قويىدۇ. ئانا كىتاب ئۇنىڭ يېنىدىدۇر.» (سۈرە رەئد 39-ئايەت)
نەقىل قىلىنىشىچە، ئىمام ئەھمەد كېسەل كارىۋىتىدا ياتقىنىدا ئىڭرىغان ئىدى. بۈيۈك تابىئىن مۇپەسسىرلەردىن تاۋۇس رەھىمەھۇللاھنىڭ «پەرىشتىلەر ئىنساننىڭ ئىڭرىغىنىنىمۇ خاتىرىلەپ ماڭىدۇ» دېگەن سۆزى ئىمام ئەھمەد يەتكۈزۈلىۋىدى، شۇ ھامان ئىڭراشتىن توختىپ، قايتا ئىڭراپمۇ سالمىدى. [تەپسىر ئىبنى كەسىردىن ئېلىنغان نەقىل تۈگىدى.]
ئىمام ئىبنى كەسىر تەپسىرىدە مۇنۇ نەقىلنى كەلتۈرگەن:
ھەسەن بەسرى رەھىمەھۇللاھ «ئىساننىڭ ئوڭ ۋە سول تەرىپىدە كۆزىتىپ خاتىرىلەپ تۇرىدىغان ئىككى پەرىشتە بار» ئايىتىنى ئوقۇپ مۇنداق دېگەن:
ئەي ئادەم بالىسى! سېنىڭ ئالدىڭدا بىر سەھىپە (يەنى نامۇ ئەمەل سەھىپەڭ) ئېچىغلىقتۇر. سەن ئۈچۈن ئىككى شەرەپلىك پەرىشتە ۋەزىپىلەندۈرۈلگەن. پەرىشتىلەرنىڭ بىرى ئوڭ تەرىپىڭدە، يەنە بىرى سول تەرىپىڭدىدۇر. ئوڭ تەرىپىڭدىكى پەرىشتە ياخشىلىقلىرىڭنى يېزىپ تۇرىدۇ، سول تەرىپىڭدىكى پەرىشتە يامانلىقلىرىڭنى يېزىپ تۇرىدۇ. ئىش مانا مۇشۇنداقتۇر، ئۇنداقتا خالىغىنىڭنى قىل، خالىساڭ ئاز، خالىساڭ كۆپ ئەمەل قىل. ئاقىۋەتتە ئۆلگىنىڭدە، نامە-ئەمەل دەپتىرىڭ قاتلىنىپ، (پەرىشتىلەر تەرىپىدىن) بوينىڭغا يۆگىلىدۇ ۋە سەن بىلەن بىللە قەبرىگە قويۇلىدۇ. (نامە ئەمەل دەپتىرىڭ) قىيامەت كۈنى قەبرىڭدىن چىققانغا قەدەر سەن بىلەن قەبرەڭدە قالىدۇ. شۇڭىلاشقا، ئاللاھ سۇبھانەھۇ ۋەتائالا مۇنداق دېگەن: «ھەر ئىنساننىڭ ئەمىلىنى ئۇنىڭ بوينىغا ئاسىمىز. قىيامەت كۈنى ئۇنىڭ قارشىسىدا ئېچىلغان ھالەتتە كىتابىنى قويىمىز. كىتابىڭنى ئوقۇ! بۈگۈن، ئۆزۈڭگە ئۆزۈڭ گۇۋاھ بولۇشقا يېتەرلىكسەن» (سۈرە ئىسرا، 13-،14-ئايەت) [تەپسىر ئىبنى كەسىر، يۇقىرىقى ئايەتنىڭ تەپسىرى]
— فۇرقان دەۋەت مەركىزى تەرجىمە قىلىپ تەييارلىدى
نەقىل مەنبەلىرى:
17-ئايەت: 1. تفسير البغوي، التفسير الميسر 2. تفسير البغوي
18-ئايەت: 1. تفسير ابن كثير 2. زاد المسير