دوزاخ توغرىسىدىكى ئايەتلەر ۋە ئۇنىڭ تەپسىرى
مۇجتەھىدلەر پەتىۋالىرى تورى تەييارلىدى
mujtehid.com
(ئىبنى كەسىر تەپسىرىدىن تاللاندى)
{(دۇنيادا) يامان ئىش قىلغۇچىلار، ( بىر يامانلىقنى قىلسا ،قىلغان يامانلىقىغا) ئوخشاش (يەنى شۇنۇڭغا لايىق) جازاغا ئۇچىرايدۇ. ئۇلار خارلىققا دۇچار بولىدۇ. ئۇلارنى ئاللاھنىڭ ئازابىدىن قۇتۇلدۇرغۇچى زادى بولمايدۇ، ئۇلارنىڭ يۈزلىرى گويا قاراڭغۇ كېچىنىڭ پارچىسى بىلەن ئورالغاندەك قارىيىپ كېتىدۇ، ئۇلار ئەھلى دوزاخ بولۇپ دوزاختا مەڭگۈ قالغۇچىلاردۇر.} -سۈرە يۇنۇس 27-ئايەت
{گۇناھكارلار ئۆزلىرنىڭ ( يۈزلىرى قارا، كۆزلىرى كۆك بولۇشتىن ئىبارەت ) بەلگىلىردىن تونۇلىدۇ. ئۇلار كوكۇلىلىردىن ۋە پۇتلىردىن تۇتۇلۇپ (دوزاخقا تاشلىنىدۇ.)} يەنى دوزاخقا مۇئەككەل پەرىشتىلەر ئۇلارنىڭ كوكۇلىلىرى بىلەن پۇتلىرىنى يىغىپ ئەنە شۇ ھالدا دوزاخققا تاشلايدۇ. ئەئمەش ئىبنى ئابباسنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلىدۇ: گۇناھكارلارنىڭ كوكۇلىسى بىلەن ئىككى پۇتىدىن يىغىپ تۇتۇلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ بىلى تونوردىكى ئوتۇن كۆيۈپ سۇنغاندەك سۇنىدۇ
{بۇ گۇناھكارلار ئىنكار قىلغان جەھەننەمدۇر} يەنى سىلەر ئۆز كۆزۈڭلار بىلەن كۆرۈپ تۇرغان مانا بۇ دوزاخ دۇنيادىكى چېغىڭلاردا ئۇنىڭ بارلىقىنى ئىنكار قىلغان دوزاخنىڭ دەل ئۆزىدۇر. بۇ سۆز ئۇلارغا تاپا-تەنە، مالامەت، كەمسىتىش ۋە مەسخىرە قىلىش يۈزىسىدىن ئېيتىلىدۇ. ئاللا تائالا مۇنداق دەيدۇ: {ئۇلار دوزاخ بىلەن قايناق سۇ ئارىسىدا بېرىپ كېلىپ تۇرىدۇ} يەنى ئۇلار گاھىدا ئوت بىلەن، گاھىدا ئۈچەيلىرىنى ئېرىتىپ تاشلايدىغان ئېرىتىلگەن قوغۇشۇندەك قىززىق قايناقسۇ بىلەن ئازاپلىنىدۇ. بۇ ئايەتنىڭ مەنىسى ئاللاھ تائالانىڭ تۆۋەندىكى ئايىتىنىڭ مەنىسىگە ئوخشايدۇ: {ئۇ چاغدا (يەنى دوزاخقا كىرگەندە) ئۇلارنىڭ بويۇنلىردا تاقاقلار ۋە زەنجىرلەر بولىدۇ، ئۇلار قايناق سۇغا سۆرەپ كىرىلىدۇ، ئاندىن ئوتتا كۆيدۈرىلىدۇ.} (سۈرە غافىر 71-72 ئايەتلەر) ئاللاھ تائالانىڭ {قايناقسۇ} دېگەن ئايىتىنىڭ مەنىسى: بۇ ھارارىتى ئەڭ يۇقىرى بولغان قايناق سۇ بولۇپ، ئۇنىڭ
ئىنتايىن قىززىق ئىكەنلىكىدىن ئىنسان بەرداشلىق بېرەلمەيدۇ
ئىبنى ئابباس بۇ ئايەتنىڭ مەنىسى ھەققىدە ئۇ ئەڭ يۇقىرى چەككە يەتكەن ۋە قاتتىق قاينىغان سۇ، دەيدۇ. مۇجاھىد، سەئىد ئىبنى جۇبەيىر، زەھاكە، ھەسەن، سەۋرى، ۋە سۇددى قاتارلىقلارمۇ شۇنداق دەيدۇ. قەتادە مۇنداق دەيدۇ: ئۇ سۇ ئاللاھ تائالا ئاسمانلار بىلەن زىمىننى ياراتقاندىن تارتىپ قايناپ تۇرغان سۇدۇر. مۇھەممەد ئىبنى كەئىب قۇرەزى مۇنداق دەيدۇ: ئازاپ پەرىشتىسى گۇناھكار بەندىنى كوكۇلىسىدىن تۇتۇپ شۇ قايناقسۇدا تاكى گۆشلىرى ئېرىپ تۈگەپ، سۈڭەك ۋە باشتىكى ئىككى كۆزى قالغۇچە مىدىرلىتىپ تۇرىدۇ. ئاللاھ تائالا بۇ ھەقتە مۇنداق دەيدۇ: {ئۇلار قايناق سۇغا سۆرەپ كىرىلىدۇ، ئاندىن ئوتتا كۆيدۈرۈلىدۇ.}(سۈرە غافىر 71-72-ئايەتلەر). ئاللاھ تائالا يۇقۇردىكى ئايەتلەردە ئاسىي گۇناھكارلارنى ئازابلايدىغانلىقىنى، تەقۋادارلارنى ئۆز پەزىلى، مەرھەمىتى، ئادالىتى ۋە ئىنسانلارغا قىلغان مېھرىبانلىقى بىلەن نازۇنېمەتكە ئىگە قىلىدىغانلىقىنى، ئۇلارنى شېرىك كەلتۈرۈشتىن، گۇناھ ۋە باشقا يامان ئىشلاردىن توسۇپ، ئۆزىنىڭ ئازابلىردىن ئاگاھلاندۇرغانلىقىنى بايان قىلغاندىن كېيىن، ئەنە شۇ ئىشلار بىلەن ئۆزىنىڭ بەندىلىرىگە ياخشىلىق قىلدىغانلىقىنى ئەسلىتىپ مۇنداق دەيدۇ.{(ئې ئىنسانلار! جىنلار!) سىلەر پەرۋەردىگارىڭلارنىڭ قايسى نېمەتلىرنى ئىنكار قىلىسىلەر؟} – ئىبنى كەسىر 6- جىلىد 55 سۈرە رەھمان 41- ئايەتتىن45-ئايەتكىچە
دوزاختىكى كىشلەرنىڭ يىمەكلىكى
{ئۇلار ھارارىتى قاتتىق دوزاخقا كېرىدۇ} بۇ ئايەتنىڭ مەنىسى ھەققىدە ئىبنى ئابباس، ھەسەن بەسىرى ۋە قەتادە قاتارلىقلار: ئۇلار ئوتى ناھايىتى قاتتىق قىزىق بولغان دوزاخقا كىرىدۇ، دېدى.
{سۇلىرى قايناپ تۇرغان بۇلاقتىن سۇغۇرىلىدۇ} بۇ ئايەتنىڭ مەنىسى ھەققىدە ئىبنى ئابباس، مۇجاھىد، ھەسەن بەسىرى ۋە سۇددى قاتارلىقلار: ئۇلار قىزىقلىقى ۋە ھارارىتى ئەڭ يۇقىرى پەلەككە يەتكەن بۇلاقنىڭ سۈيىدىن سۇغىرىلىدۇ. دېدى.
{ئۇلار ئۈچۈن زەررىدىن ( يەنى بەد-بۇي ئاچچىق تىكەندىن) باشقا يىمەكلىك بولمايدۇ} ئەلى ئىبنى ئەبۇ تەلھە ئىبنى ئابباسنىڭ: ئۇ ئوتتىن ياسالغان بىر دەرەختۇر دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلىدى. ئىبنى ئابباس، مۇجاھىد ، ئىكرەمە، ئەبۇ جەۋزائى ۋە قەتادە قاتارلىقلار: ئۇ (شۇبرۇى) دەپ ئاتالىلدىغان دەرەخنىڭ دەل ئۆزىدۇر، دېدى. ئىكرىمە: ئۇ بولسا تىكەنلىك، يەرگە چاپلىشىپ ئۆسىدىغان بىر خىل ئۆسۈملۈكتۇر، دېدى
ئىمام بۇخارى مۇجاھىدنىڭ (زەرى) بولسا (شۇبرۇق) دەپ ئاتىلدىغان بىر تۈرلۈك ئۆسۈملۈك بولۇپ، ھىجازلىقلارنىڭ ئۇنى قورىغان چاغدا (زەرى) دەپ ئاتايدۇ. ئۇ زەھەرلىكتۇر، دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلدى. سەئىد قەتادەنىڭ ئاللاھ تائالانىڭ : {ئۇلار ئۈچۈن زەرىدىن (يەنى بەد-بۇي، ئاچچىق تىكەندىن) باشقا يېمەكلىك بولمايدۇ} دېگەن ئايەتنىڭ مەنىسى: ئۇلارغا بېرىلىدىغان تاماقلادەك ئەڭ ناچار، ئەڭ پاسكىنا تاماق يوقتۇر دېگەنلىكتۇر، دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلدى. {زەرى كىشىنى سەمرتمەيدۇ، ئاچلىقنى پەسەيتمەيدۇ} يەنى ئۇ تاماق بىلەن قورساق تويمايدۇ ۋە ئاچلىق يۇقالمايدۇ. [ئىبنى كەسىر 6-جىلىد 88-سۈرە 4-ئايەتتىن7-ئايەتكىچە488-بەت]
مۇجتەھىدلەر پەتىۋالىرى تورى تەييارلىدى
mujtehid.com
(ئىبنى كەسىر تەپسىرىدىن تاللاندى)