ئەللامە ئىبنى ئۇسەيمىن: بەش ۋاخ نامازنىڭ ۋاقىتلىرى
ئاللاھ تائالا قۇرئاندا {قۇياشنىڭ قايرىلىشىدىن باشلاپ كېچىنىڭ قاراڭغۇلۇقىغىچە ناماز ئوقۇڭلار} (سۈرە ئىسرا 78-ئايەت) دېگەن. بۇ قۇياشىنىڭ زاۋالىدىن باشلاپ كېچىنىڭ قاراڭغۇلۇقىنىڭ ئەڭ يۇقىرى چېكىگىچە ناماز ئوقۇڭلار دېگەنلىكتۇر. كېچىنىڭ قاراڭغۇلۇقىنىڭ ئەڭ يۇقىرى چېكى يېرىم كېچىدۇر. ئايەتنىڭ زاھىرى مەنىسىدىن بۇنىڭ يالغۇز بىر ۋاقىت ئىكەنلىكى ئايدىڭلىشىدۇ. سۈننەت، بۇ مۈجمەل ئىپادىنى مۇنداق ئوچۇقلاپ بېرىدۇ:
پېشىن نامىزىنىڭ ۋاقتى: قۇياشنىڭ ئەڭ يۇقىرى نۇقتىسىدىن غەربكە قىيسىيىشىدىن باشلىنىپ جىسىمنىڭ سايىسى ئۆزىنىڭ باراۋىرىدە ئۇزارغانغا قەدەر داۋام قىلىدۇ.
ئەسىر نامىزىنىڭ ۋاقتى: جىسىمنىڭ سايىسى ئۆز باراۋىرىگە تەڭ كەلگەندىن ۋاقىتتىن باشلىنىپ، قۇياش كۆرۈنەرلىك سارغايغىچە بولغان ۋاقىت ئەسىر نامىزىنىڭ قىسمى ئىختىيارى ۋاقتىدۇر. كۈن ئولتۇرغۇچە بولغان ۋاقىت ئەسىر نامىزىنىڭ زۆرۈرىيەت ۋاقتىدۇر.
شام نامىزىنىڭ ۋاقتى: قۇياشنىڭ پېتىشىدىن باشلىنىپ، شەپەق قىزىللىقىنىڭ يوقۇلۇشىغىچە داۋاملىشىدۇ.
خۇپتەن نامىزىنىڭ ۋاقتى: شەپەقنىڭ قىزىللىقى يوقىغاندا باشلىنىپ يېرىم كېچىگىچە داۋاملىشىدۇ. (پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم «خۇپتەن نامىزىنىڭ ۋاقتى يېرىم كېچىگىچە داۋاملىشىدۇ» دېگەن. سەھىھۇل مۇسلىم 612-نومۇرلۇق ھەدىس) خۇپتەن نامىزى ئۈچۈن زۆرۈرىيەت ۋاقتى يوق. بۇ سەۋەبلىك، ھەيزدار ئايال كېچىنىڭ كېيىنكى يېرىمىدا ھەيزدىن پاكلانسا، ئۇنىڭ شام ۋە خۇپتەن نامىزىنى ئوقۇشى كېرەك ئەمەس. چۈنكى، يېرىم كېچە بولۇش بىلەن خۇپتەن نامىزىنىڭ ۋاقتى چىقىپ كېتىدۇ. خۇپتەن نامىزىنىڭ ۋاقتىنىڭ تاڭ يورۇشقىچە داۋاملىشىدىغانلىقى توغرىسىدا سۈننەتتە ھېچقانداق دەلىل يوق. (قۇرئاندىمۇ دەلىل يوق.)
بامدات نامىزىنىڭ ۋاقتى: تاڭ يورۇشتىن باشلىنىپ كۈن چىققۇچە داۋاملىشىدۇ.
بۇ ۋەجىدىن – يەنى خۇپتەن نامىزىنىڭ يېرىم كېچىگىچە داۋاملىشىدىغانلىقى سەۋەبىدىن – ئوخشاش ئايەتتە {قۇياشنىڭ ئېگىلىشىدىن كېچە قاراڭغۇلۇقىغۇچە} دېگەندىن كېيىن {شۇنداقلا قۇرئان ئوقۇلىدىغان بامدات ۋاقتىدا} (سۈرە ئىسرا 78-ئايەت) دېيىلگەن. چۈنكى، بامدات نامىزىنىڭ ۋاقتى ئۆزىدىن ئاۋۋالقى خۇپتەن نامىزىنىڭ ۋاقتى بىلەن ۋە ئۆزىدىن كېيىن پېشىن نامىزىنىڭ ۋاقتى بىلەن ئايرىلىپ تۇرىدۇ. (باشقا نامازلارنىڭ ۋاقتى بىر-بىرى بىلەن تۇتىشىپ تۇرسىمۇ، بامداتنىڭ ۋاقتى خۇپتەننىڭ ۋاقتى بىلەنمۇ، پېشىننىڭ ۋاقتى بىلەنمۇ تۇتاشماستىن، ھەر ئىككىسىدىن ئايرىلىپ تۇرىدۇ.) كېچىنىڭ ئىككىنجى يېرىمى بامدات ۋاقتىدىن ئىلگىرى، كۈندۈزنىڭ بىرىنجى يېرىمى بامدات نامىزىدىن كېيىن. ناماز ۋاقىتلىرى ئوچۇقلانغان سۈننەتنىڭ بايانى يۇقارقىلاردىن ئىبارەت.